İnsanın DNT-də qeyd olunan inşaat planı

Bir evin inşasına başlamazdan əvvəl əvvəlcə həmin binanın arxitektura bir planı hazırlanır. Bu planın həyata keçirilməsinə başlamadan əvvəl isə inşaatda istifadə ediləcək materiallar müəyyənləşdirilməli və təmin edilməlidir. Fərqli ölçülərdə və formalarda taxtalar, mismarlar, izolyasiya materialları, kafel, pəncərələr, qapılar, elektrik naqilləri, borular və daha bir çox vəsait, müəyyən bir məqsədə istiqamətli hazırlanır. Bu vəsaitlər təsadüfi istifadə edilmir; eyni şəkildə inşaatda işləyən işçilər də öz qərar və istəklərinə görə hərəkət etməzlər. Əksinə hər şey müəyyən bir plan istiqamətində və bir nəzarət altında reallaşır. İnşaat müddətində işçilərin əvvəl nəyi edəcəkləri, hansı vəsaitləri hansı sırayla və hansı miqdarda istifadə olunacağı da müəyyəndir. Məsələn, divarlar və damın inşasından əvvəl binanın təməli atılmalı, quraşdırma və məftil isə daha sonra edilməlidir. Bütün bu mərhələlər əhatəli bir planın hissələridir.


İndi yuxarıda bəhs etdiyimiz əhatəli planın gözlə görülməyən bir ölçüdə şifrələnərək saxlandığını düşünək.
İnsan bədəni bir quruluşa bənzədilsə, bədənin ən incə hissəsinə qədər əskiksiz plan və proyektini də DNT molekulu təşkil edir. DNT inşa ediləcək binanın həm vəsaitlərinin necə emal ediləcəyi, haralarda nə qədər istifadə olunacağı, həm də binanın hamısının necə görünəcəyi və necə xidmət verəcəyi kimi bütün texniki xırdalıqlara malikdir.


İnsanın ana bətnindəki və doğumundan sonrakı proseslərin hamısı əvvəldən təyin olunmuş bu proqram çərçivəsində tənzimlənir. İnsanın inkişafındakı bu qüsursuz tənzimləmə Quranda belə ifadə edilir:

İnsan, öz başına və məsuliyyətsiz qalacağınımı güman edir? Məgər o, tökülən bir qətrə nütfə deyildimi? Sonra laxtalanmış (embrion) oldu və (Allah) onu yaratdı və bir surət verdi. " (Qiyamət surəsi, 36-38)

Hələ ana qarnında yeni mayalanmış bir yumurta hüceyrəsi halında ikən insanın irəlidə sahib olacağı bütün xüsusiyyətlərini Allah təyin etmiş və bir nizam içində DNT-də yerləşdirmişdir. Sahib olacağı göz rəngi, qan qrupu, üz şəkli, sümük quruluşu kimi bütün xüsusiyyətlər doqquz ay əvvəldən, yəni daha tək bir hüceyrə halındaykən kodlanmış bir planla müəyyəndir.


Yumurta hüceyrəsi ilk mayalandığı andan etibarən, böyüyən embrion hüceyrələrini insan görünüşünə salan bütün biokimyəvi, fiziki proseslərlə əlaqədar hadisələrin hər biri DNT-dəki layihənin nəzarəti altında reallaşır. Prof. Phillip E. Johnson bu sistemdəki qüsursuzluqdan belə bəhs edir:


"Mayalanmış yumurtadakı təlimatlar rüşeym inkişafının başlanğıcından etibarən nəzarət edir və müəyyən bir nəticəyə gəlməsini təmin edər. Bu əskiksiz təlimatlar verilən fizika və kimyanın maddi əməliyyatlarını istifadə edir, amma o əməliyyatlar tərəfindən çıxarılmayıb. Eyni şəkildə, bir kompyuterdəki proqram təminatı da bir söz əməliyyat sənədi yaratmaq üçün təbii əməliyyatları istifadə edir, amma proqram ağıllı bir işçi tərəfindən yazılmalıdır.


Üstəlik bir insanın inşa planı materialların istehsalını, materialların çıxarılacağı qurğuların istehsalını, enerji stansiyalarının qurulmasını da əhatə edir. Bu səbəbdən insan bədənindəki bu planın eyni dəyərində bənzətmə etmək həqiqətdə mümkün deyil. Çünki hansı nümunə üzərindən düşünürüksə düşünək, yenə də hüceyrədəki kompleksliyin yanında qeyri-kafi qalacaq. Gerald L. Schroeder bu kompleksliyin incəliklərindən gizli olan mükəmməlliyə belə diqqət çəkir:


"Həyatın meydana gəlməsinin heyranlıq verən gözəlliyi incəliklərdə gizlidir. İnsan bütün bu incəlikləri görməzlikdən gəldiyi zaman südün təbii olaraq konteynerlərdən gəldiyini düşünə bilər və bunun çəmənlərin üzərində parıldayan Günəşlə başlayan bir prosesin məhsulu olduğunu heç hesaba qatmaya bilər. Hamiləlikdəki mərhələlərin hər biri kompleks bir nizama sahib bu proses içərisinə inşa edilmiş ağlın ip uclarıdır.


Hüceyrənin quruluş daşlarını meydana gətirən cansız, şüursuz atomların plan qurması, layihə qurma, şifrə yazması, şifrə həll etməsi, çox mərhələli tədbirlər görməsi, məlumatın qorunması üçün sistem qurması və bunun kimi digər bir çox şeyi etməsi mümkün deyil. Materialist və darvinist aksiomlardan müstəqil düşünə bilən hər kəs, belə bir nizamın öz-özünə meydana gələ bilməyəcəyini, əksinə çox üstün bir ağılın - Uca Rəbbimizin əsəri olduğunu təqdir edəcək. Allahın istəyi ilə cansız torpaqdakı elementlər canlı bir insan inşa etmək üçün bir yerə gəlir və qüsursuz bir koordinasiya kimi özlərinə verilən vəzifəsi yerinə yetirir. Quranda Allah belə bildirir:

Ki O, yaratdığı hər şeyi ən gözəl yaratdı, insanı yaratmağa palçıqdan başladı. (Səcdə surəsi, 7)

 

Genetik informasiya birləşir
Bir yumurtanın spermatozoidlə mayalanması yeni bir insan həyatının ilk başlanğıcıdır. Sperma və yumurta hüceyrələri qarşılaşdıqda səthlərindəki molekulların qarşılıqlı olaraq bir-birlərinə tam oturması sayəsində bioloji olaraq bir-birlərini tanıyırlar. Bəhs olunan molekullar bir-birlərinə kilidlənirlər və sperma hüceyrələri yumurtanın yumşaq qabığına bağlanır. Sperma hüceyrələri bunun ardınca yumurtaya girmək üçün mübarizə aparmağa başlayır.


Milyonlarla sperma arasından nəticədə yalnız biri müvəffəqiyyətli olar. Hər birinin özünə aid genetik proqramı vardır və körpənin cinsiyyəti də daxil olmaqla hər bir sperma digərlərindən bir çox istiqamətdən fərqlidir. Körpənin cinsiyyətini təyin edən genetik mesajı atanın sperması daşıdığı üçün hansı sperma digərlərindən önə keçib yumurtaya girə bilirsə cinsiyyəti o müəyyənləşdirir. Müvəffəqiyyətli olan sperma hüceyrəsinin quyruğu və bütün hissələri ilə yumurtanın içinə daxil olduğu ana da mayalanma deyilir. Məhz bu mərhələlərin hər biri Allahın qədərdə təsbit etdiyi şəkildə inkişaf edir. Allah ayələrində bu həqiqəti insanlara belə bildirir:

Sizi Biz yaratdıq, yenə də təsdiq etmirsiniz? İndi (bətnlərə) axıtdığınız nütfəyə nə deyirsiniz? Onu siz yaradırsınız, yoxsa Biz? (Vaqiə surəsi, 57-59)

Atadan gələn sperma hüceyrəsi ananın yumurta hüceyrəsini mayalandırdığı zaman doğulacaq körpənin bütün irsi xüsusiyyətlərini təyin etmək üçün atanın və ananın genləri birləşər. Birləşməyə qatılan minlərlə genin hər birinin çox xüsusi funksiyaları vardır. Bunlar yeni doğulacaq körpənin saç və göz rəngini, üzünün formasını, skelet quruluşundakı, daxili orqanlardakı, beyin, sinirlər və əzələlərdəki saysız xırdalığı təyin edən genlərdir.


Sperma ilə yumurta birləşdikdə ibarət olan bu yeni hüceyrədə insanın həyatının sonuna qədər hər hüceyrəsində şifrəsini daşıyacağı DNT molekulunun da ilk nüsxəsi meydana gəlir. Məşhur kimyaçı Prof. Wilder Smith yumurta hüceyrəsində sərgilənən mükəmməlliyi belə vurğulayır:
İnsan sperması və yumurtası içərisindəki ikiqat spiral sistemi insan bədəninin tamamilə sintez üçün inşa təlimatlarını şifrələnmiş halda saxlayır. Əlifba sistemimiz istifadə olunan insanın genetik məlumatı kağız üzərinə yazılsa, hər biri 500 səhifədən meydana gələn 1.000 cildlik əsər meydana gətirərlər. Bu da cəmi 500.000 səhifə məlumat deməkdir. Daha doğrusu, bir topa iynə ucu qədər insan yumurtasında 500.000 səhifəlik məlumat və kimyəvi təlimat var. Məlumat saxlama və geri çağırma texnologiyasında yumurta və ümumi mənada hüceyrə miniatür bir mükəmməllikdir.


Bir sperma hüceyrəsinin genetik məlumatını yumurta hüceyrəsinə əlavə olunması ilə birlikdə 1027 ədəd atomdan təşkil olunur.(102) Bu atomların fövqəladə birləşməsi nəticəsində yeni doğulacaq bədənin inkişafının bütün mərhələlərində lazım olan bütün məlumatlar da təsdiqlənir. David S. Goodsell Our Molecular Nature (Molekulyar təbiətimiz) adlı kitabında genetik məlumatların birləşməsini belə təsvir edir:


"Ana və atadan bu 46 lent yarısı olur, beləcə, hüceyrələrimizdəki bir-birinə bənzər 23 lent var. Ana və atadan gələn məlumatların oxunmasıyla, uşaqlarda varislik yoluyla keçən xarakter xüsusiyyətləri zəngin bir müxtəliflik meydana gətirir ..." Məsələn, valideynlərdən ikisi də tirozinaz (bir ferment) üçün lazım olan reseptə sahib deyilsə, uşaq albinos olacaq. Burunun və gözlərin şəkli, bədən quruluşu kimi digər şəxsi xüsusiyyətlər də DNT üzərindəki fərqli bölgələrin ortaq hərəkətlərinə bağlı ola bilər və ana-atadan gələn xüsusiyyətləri ustalıqla birləşdirə bilir.
Burada heyrətləndirən bütün canlılarda DNT üzərində daşınan məlumatın açıq şəkildə ağıl ehtiva etməsi və yaradılış həqiqətinin qabardılmasıdır. Ortaya çıxan yeni fərd tamamilə yeni bir genetik proqrama sahib olacaq. Ana və atadan gələn genetik məlumatların birləşməsi tamamlandığı zaman yumurta bir-birinin eynisi olan iki yeni hüceyrəyə bölünür.

 

İnsanın quruluş daşı olan hüceyrələr meydana gəlir
Bir yumurta ilə bir spermanın birləşməsiylə meydana gələn quruluş ziqot adlanır və tək bir hüceyrədən ibarətdir. Embrion-mayalanmış yumurta deyilən ilk hüceyrədən-ziqotdan-meydana gəlir və bir insan görünüşü alması üçün bəhs olunan ilk hüceyrənin çoxalması lazımlıdır. Hüceyrə sanki yüksək bir şüurla bir kompyuter proqramı kimi bir proqram izləyərək bölünməyə başlayır. DNT ziqot içərisində özünün surətini çıxarır. Bu səbəbdən hüceyrədə DNT miqdarı iki qat olur. Bundan sonra hüceyrə dərhal bölünməyə başlayır. Bu DNT-lərdən biri bir hüceyrəyə gedərkən, digər DNT ikinci hüceyrəyə köçürülür. Beləliklə, hüceyrə ikiyə bölünmüş olur. Bölünmələr ta ki ana qarınında bir körpənin meydana gəlməsinə qədər davam edir. Bu əməliyyat o qədər çox təkrarlanır ki, ilk hüceyrənin, embrion halına gələnə qədər trilyonlarca dəfə bölünməlidir.


Embrionun hamısının inkişafı hər bir hüceyrənin digər hüceyrələrdən aldığı və onlara göndərdiyi mesajlar yolu ilə koordinasiya içində reallaşar. Hüceyrələrin ortaq şəkildə uyğunluq içində işləyə bilməsi, genetik təlimatlar istiqamətində aralarında davamlı molekulyar bir dialoq olmasından qaynaqlanar. Bəhs olunan təlimatlar körpənin genetik proqramı içində ana-atadan gələn hüceyrələrin birləşdiyi ilk gün meydana gələr. Bundan sonra hüceyrə hər bölünəndə və yeni iki hüceyrə meydana gətirəndə bütün genlərin eyni surəti çıxarılır və hər yeni hüceyrəyə çatdırılır. Bu səbəblə bədənimizdəki hər hüceyrə qəti olaraq eyni genlərə malikdir və genetik proqramın hamısını özündə saxlayır.


Bədənimizdəki bütün hüceyrələr olduqları yer fərqli olsa da (məsələn, böyrək, qaraciyər ya da qol) eyni  məlumatı daşıyar. Lakin fərqli hüceyrə növləri, eyni məlumat bankının fərqli hissələrini istifadə edir və onlar istiqamətində fərqli vəzifələr həyata keçirirlər. Eynilə kompyuterlərdə olduğu kimi məlumatın orijinalı, ana əməliyyat mərkəzindən-DNT üzərindən-daşınmaz. Bunun yerinə surətləri çıxardılar və surətlər lazımlı yerlərə daşınar.


İnsan hüceyrələri strukturundan asılı olaraq fərqlilik göstərərlər. Məsələn, qaraciyər hüceyrələri, əzələ hüceyrələri və sinir hüceyrələri fərqli şəkillərdə olmaları ilə bərabər eyni zamanda fərqli zülallar çıxarırlar və çox fərqli biokimyəvi funksiyaları həyata keçirirlər. Lakin hamısında mayalanmış yumurtadan varislik yoluyla aldıqları bir növ DNT var. Amma hər hüceyrə bu DNT-dəki genetik məlumatın fərqli bölgələrini istifadə edir. Əgər hüceyrələr eyni genetik məlumatın fərqli bölgələrini istifadə etməsələr və birtipli hüceyrə kimi çoxalsaydılar, o zaman insan əmələ gəlməzdi. İnsan yalnız sümük yığını və ya yalnız dəri kütləsi kimi bir varlıq ola bilərdi. Ancaq Rəhman və Rəhim olan Allah "Həqiqətən, Biz insanı ən gözəl bir şəkildə yaratdıq." (Tin Surəsi, 4) ayəsiylə də bildirdiyi kimi, bizi, estetik, simmetrik və üstün xüsusiyyətlərə sahib bir canlı olaraq yaratmışdır.

 

Hüceyrə bölünməsi davam edir
Hüceyrə bölünməsi zamanı hər yeni hüceyrə daha əvvəl bəhs etdiyimiz bütün kompleksliyə malikdir: DNT, mRNT, tRNT, ribosomlar, zülallar, fermentlər və s. Bütün bunlardan saniyədə təxminən beş min ədəd yaradılır.(105) Prof. Gerald Shroederin sözüylə "Həyatın möcüzəvi təbiəti incəliklərdə gizlidir." Səkkizinci həftəyə gəlindikdə isə bütün əsas qisimləri diqqətə çarpan olan embrion dölə çevrilir.(107) Elmi yazar Dr. Jerry Bergman hüceyrə bölünməsi ilə əlaqədar bir məqaləsində bunları ifadə edir:
Hüceyrənin bölünməli DNT-nin bütün uzunluğu boyunca ayrılması, köçürülməli və yeni hüceyrə üçün təkrar qablaşdırılmalıdır. Heç kim hüceyrələrin bu topoloji (bucaqlı olmayan şəkildə həndəsəsi) problemi necə həll etdiyini bilmir.


Hüceyrənin içində hər cür problem üçün əvvəldən düşünülmüş həllər mövcuddur və bunlar daha ilk hüceyrənin genetik məlumatında qeydli tapılar. İndiyə qədər izah etdiyimiz nümunələrdən hər biri insanın qüsursuz şəkildə yaradıldığının açıq-aşkar dəlillərindəndir. Yaradılışdakı möcüzələr bir kitaba sığmayacaq qədər çoxdur.


Hüceyrədəki təəccüblü hadisələrdən bir başqası isə genetik proqramın hamısının hər an aktiv vəziyyətdə olmamasıdır. Normal olaraq genetik məlumatın hamısının istifadəyə açıq ya da bağlı olması gözlənilır. Ancaq belə bir vəziyyətdə hər hüceyrə tək öz surətini çıxarar və tək tip hüceyrə yığını əmələ gətirdi. Çıxarılan hüceyrələrin bu dərəcə müxtəlif olmalarının və fərqli vəzifələrə sahib olmalarının səbəbi genlərin açılıb bağlanma xüsusiyyətlərinin olmasıdır.


Genlər kimyəvi dillə yazılmış cümlələr kimidir. Hər hüceyrə genlərindən yalnız bir hissəsini açar və genin açıq olan qismindəki məlumatları əks etdirir. Bu vəziyyətdə genlərin qalanı isə bağlı vəziyyətdədir. Genlərin açılıb bağlanma müddəti gen təşkili (gen tənzimlənməsi) olaraq ifadə edilir.


İnsanın normal inkişafında gen təşkilinin çox əhəmiyyətli bir yeri vardır. İnkişaf əsnasında genlərin fərqli bölgələri açılır və bağlanır; beləcə, bir beyin hüceyrəsi bir qaraciyər, ya da əzələ hüceyrəsindən fərqli görünür və fərqli funksiya yerinə yetirir. Hüceyrənin növü daha əvvəl də ifadə etdiyimiz kimi, çıxardığı zülalların cinslərinə və miqdarına görə müəyyən edilir. Çıxardığı zülallar vasitəsilə hüceyrə qaraciyər, ya da mədə, dəri və ya əzələ hüceyrəsi olaraq təyin olunar. Hüceyrələrə hansı zülalları təşkil edəcəklərini bildirən isə yenə genlərdir. Bu istehsal müəyyən genlərin açıq müəyyən genlərin də bağlı mövqedə olmaları nəticəsində baş verir. Məsələn, qaraciyər hüceyrələri dəri hüceyrələrindən fərqli gen setlərini açaraq, hər hüceyrənin fərqli zülallar çıxarmasını və fərqli funksiyalara sahib olmalarını təmin edirlər.


Genlər bədəndəki hüceyrələrə hansı zülalları edəcəklərini söylədikləri üçün genlər olmadan bir hüceyrə yalnız qısa bir müddət yaşaya bilər. Çünki bir hüceyrənin nə etməsi-hansı zülalları çıxarması lazım olduğu-mövzusunda göstərişlərə ehtiyacı vardır. Yoxsa, təzə zülallar, qısa zaman içərisində bitər və hüceyrə həyati fəaliyyətlərini reallaşdırmadığı üçün ölər. Məsələn, genlər hüceyrələrə müəyyən zamanlarda qanın laxtalanmasını təmin edən xüsusi zülallar təşkil etməyi söyləyirlər. Xətalı genlər isə bunu bacara bilməzlər, bu səbəblə qanın laxtalanma mexanizmi pozuqluğu olan hemofiliya xəstəliyi görülür.


İnsan bədəninin bəzi zülalları ömrü boyu, bəzilərini də yalnız ehtiyac olan zamanlarda çıxarmalıdır. Buna görə bütün genlər bir hüceyrənin doğru miqdarda protein tam ehtiyacı olan zamanda çıxarmasını təmin edəcək şəkildə tənzimlənir. Məsələn, inkişaf edən embriondakı bir çox zülal çox qısa müddət lazımlıdır. Müəyyən bir hüceyrə tərəfindən çıxarılan zülallar isə embrionun harasında olduğuna, embrionun yaşına və öz genlərindən və digər hüceyrələrdən aldığı göstərişlərə asılıdır. Ancaq elm adamları hüceyrənin əlindəki planın hansı hissəsini nə vaxt dövrə xarici buraxması lazım olduğunu haradan bildiyini cavablaya bilməmişlər. Bəzi genlər, yəni hər xüsusiyyətə və orqana aid fayllar tam lazım olduğu anda və doğru zamanda əngəllənərkən, bəziləri üzərindəki kilid necə olub qalxdığı, təzyiqçi genlər ilə təzyiqi ortadan qaldıran genləri hərəkətə keçirən əmrləri kimin verdiyi elm adamlarına görə tamamilə qaranlıqda, cavab gözləyən suallardır.


Elmi ədəbiyyatda təşkil (regulation) olaraq keçən bir anlayışın təsadüfən reallaşan bir müddət olduğunu iddia etmək, şübhəsiz, elmlə uyğun gəlməyən bir vəziyyətdir. Burada da eyni həqiqətlə qarşı-qarşıya qalarıq: Ortada möhtəşəm bir plan və ağıl vardır; bütün bu planın və fövqəladə sistemin sahibi Aləmlərin Rəbbi olan Allahdır və Ondan başqa ilah yoxdur.


Hüceyrələrin bir tərəfdən də bir-birləri ilə ünsiyyət qurmaları, qruplaşmaların və birgə işləri nəticəsində miniatür bir insan meydana gəlməyə başlayır. Embrionun tam bir bədənə sahib olması üçün üç həftə daha lazımdır. İyirmi dördüncü gündə embrionun hələ qolları görünməz, lakin iki gün içərisində iyirmi altıncı günə gəlindikdə bədənin hər iki tərəfində qollar tumurcuq halında meydana çıxır. Qırx səkkiz saat içərisində qolların üst və alt hissələrinin sərhədləri müəyyən edilir. Bir neçə gün sonra isə ayaqlar meydana çıxmağa başlayır. Sonrakı ay ayaqlar böyüyür; artıq əl və ayaq barmaqları əmələ gəlir.


Bizim yalnız tamaşaçısı ola bildiyimiz bütün bu mərhələlər DNT-dəki inşa planının bir hissəsidir. Hər şey son dərəcə iradəli, heç bir qarışıqlıq olmadan reallaşar. Əlbəttə ki, belə qüsursuz bir nizamın olduğu bir mühitdə təsadüfdən söz gedə bilməz. Üstəlik, canlıların təsadüfi təsirlərlə formalaşdığını irəli sürən darvinist elm adamlarının özləri də insanın meydana gəlməsini açıqlayarkən, heyrətləndirən bir nizamdan, bir sıra tədbirdən, ağıllı hərəkətlərdən, iqtisadi və məhsuldar sistemlərdən, iş birliyi və uyğunlaşmadan bəhs edərlər. Ancaq buradakı ziddiyyət açıqdır; təsadüfdən bəhs edilən bir yerdə yalnız qarışıqlıq, nizamsızlıq və uyğunsuzlıq olacaq.

 

Hüceyrə fərqliliyindəki möcüzə
Hüceyrələrin proqramlaşdırılmış bir şəkildə fərqli-fərqli zülallar çıxarıb fərqli orqanlara çevrilməsi hadisəsinə, tibb dilində fərqləndirmə ya da morfogenez deyilir. Hüceyrələr bölündükcə fərqliləşir, yəni fərqli vəzifələr əldə edir və bədəndə lazım olan bölgələrə gedərlər. Bir-birinin eyni hüceyrələrdən ibarət olan bir ət yığını deyil, bir qismi, məsələn, göz hüceyrəsi olub tam olması lazım olduğu yerə, bir qismi ürəyi meydana gətirib döş qəfəsindəki yerinə gedir və ya dəri hüceyrəsi olaraq bütün bədəni örtər. Bütün hüceyrələr meydana gətirəcəkləri hissənin tələbi qədər çoxalar və bu toxumalar da lazımlı quruluşu inşa etmək üçün yan-yana gələrək orqanları meydana gətirməyə başlayırlar.
Bütün bu hadisələr əsnasında hüceyrələr dəqiqlik tələb edən bir inşaat əsnasında yaxın iş birliyi içində çalışan bir qrup kimidir. Hər biri planın hamısını bilir və sıx bir xəbərləşmə və iş birliyi içində çalışarlar. Yaxşı, bu qədər irəli səviyyədə bir nizam və koordinasiya necə reallaşır? Hüceyrələr hara gedəcəklərini, hansı orqanın hissəsi olacaqlarını və getdikləri yerdə nə edəcəklərini haradan bilirlər? Eyni zamanda digər hüceyrələrlə bu dərəcə uyğunlaşma içində necə hərəkət edirlər? İsrailli biofizik Dr. Lee Spetner da buradakı möcüzəvi yaradılışa belə diqqət çəkir:


"İnkişaf proqramı necə işləyir, necə bu qədər mükəmməldir? Gördüyümüz kimi, inkişaf ikiyə bölünən tək bir hüceyrə ilə başlayır. İki, daha sonra dördə bölünər və bu belə davam edər. Bir nöqtədən sonra hüceyrələr fərqliləşir, daha doğrusu xarakter dəyişdirərlər. Sonda hüceyrələrin bir qismi bir növ toxuma, ya da orqana çevrilərkən, digər hüceyrələr də başqalarına çevrilir. Bu hər dəfə az qala eyni qüsursuzluqla reallaşır. Bu necə olur?"


Bu sualların cavabı son dərəcə açıqdır: Canlılar qüsursuz bir şəkildə yaradılmışlar və yaradılışlarındakı sənət və elm hər şeyin Rəbbi olan Uca Allaha aiddir. Bir ayədə belə xəbər verilir:

Göyləri və yeri haqq olmaq üzrə yaratdı və sizə nizamlı bir surət verdi; surətlərinizi də gözəl yaratdı. Dönüş də Onadır. (Təğabün surəsi, 3)

Digər tərəfdən zülallar da müxtəlif hüceyrələr üçün fərqli tiplərdə çıxarılar. Bir embrion ana qarınında inkişaf edir, embrionun gözlərini meydana gətirəcək hüceyrələrdəki DNT-lər, tək göz orqanı ilə əlaqədar zülalları çıxararlar. Eyni şəkildə embrionun beynini meydana gətirəcək hüceyrələrin DNT-ləri isə tək beyin orqanı ilə əlaqədar zülalları çıxarar.


Burada əhəmiyyətli olan nöqtə budur. İnsanın sümük hüceyrəsi olsun, qaraciyər hüceyrəsi olsun, böyrək hüceyrəsi olsun, bədəninin hər bölgəsindəki hüceyrələrin içindəki DNT-lərdə insanın bütün orqanlarını meydana gətirəcək məlumatlar qorunub. Lakin saxlanan bu məlumatlardan yalnız əlaqədar orqan üçün çıxarılacaq zülalların meydana gətirilməsi təmin edilir. Başqa sözlə, hər hüceyrədə insan bədəninin hər orqanına aid zülal məlumatları saxlanılır, lakin bu zülalların hamısı yaranmaz. Yalnız meydana gətiriləcək orqanla əlaqədar zülallar çıxarılar. Bunun təmin edilməsi üçün də DNT-nin üzəri o orqan üçün lazımlı olmayan zülalların çıxarılmasını maneə törədəcək şəkildə histon adı verilən xüsusi bir zülalla örtülür. Bu gün elm adamlarını maraqda saxlayan ən böyük sirlərdən biri isə hüceyrələrdəki histonların hansı genlərin üzərini örtüb hansılarının üzərini açıq saxlayacağını haradan bildikləridir. Çünki zülallarda cansız atomlardan ibarət olan bir molekul vardır. Şüursuz və ağlı olmayan atomların bu dərəcə böyük bir yaradılış möcüzəsini meydana gətirə bilməyəcəyi açıqdır.


Hüceyrələrdəki fərqlilik və quruluş əsnasındakı koordinasiya da DNT molekulu tərəfindən təmin edilir. Ancaq DNT nə ən son texnologiyayla təchiz edilmiş laboratoriyalarda işləyən bir biyokimyagər, nə də saniyədə trilyonlarla əməliyyat edə bilən bir super-kompyuterdir. DNT-də karbon, fosfor, azot, hidrogen və oksigen kimi atomlardan ibarət olan bir molekul vardır.


İndi düşünək və öz-özümüzdən soruşaq: İnsan bədənində olan trilyonlarla hüceyrə bölünərək bir-birindən çoxalır. Ancaq hər hüceyrədəki fərqli gen fərqli zamanlarda hərəkətə keçir və bu şəkildə hüceyrələrdə fərqlilik təmin edilir. Başqa sözlə, ilk hüceyrədən sonra bölünərək çoxalan hər hüceyrədə, bütün genetik məlumat var, yəni hər hüceyrə əslində ürək əzələsi, dəri, qırmızı qan hüceyrəsi və ya bədənin hər hansı başqa bir toxumasını çıxarma qabiliyyətinə malikdir. Hər hüceyrə o bədən üçün tam bir DNT tərifinə sahib olsa da, inkişafın müxtəlif mərhələlərində və fərqli orqanlarda yalnız bəzi genlər aktivdir. Məsələn, böyrək meydana gəlmə və funksiya kodları hər hüceyrədə olur, ancaq yalnız əlaqədar genlər inkişaf əsnasında müəyyən zamanlarda bu orqanda aktiv olur. Bənzər olaraq, müəyyən fermentlər; məsələn, qlükoza 6-fosfat-əsas olaraq qaraciyərdə olur, lakin digər orqanların hər hüceyrəsi bu zülalın tərifinə malikdir, amma əsla bu zülalı istehsal etməz. Məsələn, göz hüceyrəsi bu fermenti istehsal etməz, yalnız göz üçün lazımlı olanları çıxarar. Sinir hüceyrələri beyin və orqanlar arasında gedib gələn xəbərdarlıq və əmrləri daşıyacaq, qaraciyər hüceyrələri toksinləri zərərsiz hala gətirəcək və yağ hüceyrələri zəif dövrlər üçün yemək depolayacaq şəkildə ixtisaslaşırlar. Bunların heç biri mədə ilə əlaqədar fermentləri çıxarma səhvini etməz. Yaxşı, bu qüsursuz iş hissəsini kim edir? Hüceyrələrə bölünmə və bölündükdən sonra fərqli mövzularda ixtisaslaşma əmrini kim deyir? Bundan başqa, bütün hüceyrələr itaət şüuruna necə sahibdirlər və necə belə qüsursuz bir nizam-intizam və təşkilat içində işləyirlər? Bunların heç birinin təsadüfən inkişaf edən hadisələrin nəticəsində meydana gəlmiş, nasaz sistemlər olmadığı son dərəcə açıqdır. Bütün bunlar "göydən yerə hər işi yoluna nizama qoyan" Uca Rəbbimizin izni ilə reallaşır. (Səcdə surəsi, 5)


Hüceyrələrin yalnız doğru zamanda doğru yerdə olmaları və doğru genləri aktiv hala gətirmələri ilə də bu qüsursuzluq qurtarmır. Hüceyrələr eyni zamanda həyatın doğru mərhələsində doğru miqdarda olmalıdır. Bəzi baxım genləri az qala bütün hüceyrələrdə hər zaman işləyir. Digər genlər bəzi hüceyrələrdə bir neçə saatdan az funksiyasını icra edər, sonra irəlidə işləmək üçün gözləmə mövqeyinə keçər. Məsələn, əmizdirmə əsnasında süd istehsalı genlər tərəfindən sürətləndirilir. Mövcud məlumat uyğun zamanda, uyğun miqdarda və uyğun yerdə hərəkətə keçirilir. DNT-də gizli milyardlarla məlumatın bu qədər şüurlu, planlı, iradəli, hesablı və ağıllı idarəsi və istifadəsi, təkamülçülərin təsadüf iddiaları ilə qətiyyən açıqlana bilməz. Buna baxmayaraq, mikroskopik bir sahədə reallaşan fövqəladə planlı və mütəşəkkil hadisələrin səbəbi olaraq, təsadüfləri görmək, böyük bir məntiq çöküntüsüdür. Necə ki, təkamülçülər də hüceyrələrdəki bu fərqləndirmə və qüsursuz vəzifə bölgüsünə bir açıqlama gətirməkdən çox uzaq olduqlarını qəbul edirlər. Təkamülçü mikrobiologiya professoru Əli Dəmirsoy bu haqda etiraf edir:


Özündə mayalanmış bir yumurtadan çox fərqli quruluşda və funksiyaları bir çox hüceyrə qrupunun meydana gəlməsi, indiyə qədər doyurucu bir şəkildə açıqlanmamışdır.


National Geographic Birliyinin bir nəşri olan The Incredible Machine (inanılmaz Maşın) adlı kitabda isə insanın yaradılışının elm adamlarının açıqlaya bilməməsindən belə bəhs edilir:


"Üç ədəd özəlləşməmiş hüceyrə dünyadakı ən kompleks onurğalını-insanı-meydana gətirəcək şəkildə trilyonlarla hüceyrə tapmalıdır. Fərqləndirmə hadisəsi, yəni hüceyrələrin necə fərqli formalara çevrildikləri, elmin həll etməsi ən çətin problemlərindən biri olaraq düşünülür. DNT-nin əmrləri necə hüceyrələrə çatdırılır? Həyat hekayəsi əvvəldən mayalanmış yumurtada yazılı olaraq mövcuddurmu? DNT əmrləri yumurta hüceyrəsi bölünən zaman döl hüceyrələri üçün hissələrəmi ayrılmışdır? ... Bu nöqtədə yeni sirli hadisələrlə qarşılaşırıq. Bu gün bütün hüceyrələrin ümumi hüceyrələrdən qaynaqlandığını və hər bir hüceyrənin bütün bədənin genetik şifrəsini ehtiva etdiyini bilirik. Lakin bütün həyatın olduqca əhatəli məlumatını daşıyan bir hüceyrə necə olur ki, bir insanın inkişafında, tam olaraq oynamalı rolu oynaya bilir? Necə olur ki, hər hansı bir şeyə çevrilə bilən bir hüceyrə xüsusi bir şeyə çevrilir? Məsələn, retinadakı bir çubuq hüceyrəsi necə olur ki, işığı absorbsiya edən bir zülal çıxarma mövzusundakı əmrlərə uyğun şəkildə yaradılmışdır? Ya da bir pankreas hüceyrəsi insulin çıxarmağı haradan bilir? ... Biz bu sualların heç birinə cavab verə bilmirik.


Dr. Lee Spetner isə tək bir hüceyrədən düşünə bilən bir insanın meydana gəlməsini bu sözlərlə ifadə edir:
"Gözlərin, qolları və ayaqları, hətta barmaqlardakı dırnaqlar və kirpiklərin qüsursuzluğu. Bu mükəmməl və inanılmaz dərəcədə kompleks bir canlı, necə tək bir hüceyrədən meydana gəldi? Nə cür bir proqram belə bir inkişafı idarə edə bilər. Görə bilən gözlər, eşidən qulaqlar, düşünə bilən və kompleks orqanlarının hərəkətlərini istiqamətləndirən bir beyin, hamısı tək bir hüceyrədən meydana gəldi. Hər birimizin tək bir hüceyrədən meydana gəlməsi və bir çox fəaliyyəti yerinə yetirə bilən, düşünə bilən bir varlığa çevrilməsi həqiqətən ağlasığmazdır."


Bütün bu fövqəladə hadisələrin təsadüflərin və ya hüceyrənin öz əsəri ola bilməyəcəyi açıqca müəyyəndir. Yaxşı, hüceyrədə meydana gələn bu hadisələri idarə edən, müəyyən bir məqsədə istiqamətli olaraq yaradan, milyardlarla məlumatı, gözlə görülməyəcək qədər kiçik bir sahəyə sığdıran ağıl və güc kimə aiddir? Bu problemin tək bir cavabı vardır: Uca Rəbbimiz sonsuz mərhəməti insanı indiki halıyla düzgün bir surətdə yaratmışdır və istər bədənindəki, istərsə ətrafındakı nizamı insana nemət olaraq təqdim edir. Bir ayədə belə bildirilir:

Sizə hər istədiyiniz şeyi verdi. Əgər Allahın nemətlərini saymağa çalışsanız, sayıb qurtara bilməzsiniz. Həqiqət budur ki, insan çox zalım, çox nankordur. (İbrahim surəsi, 34)

 

Genlər hüceyrə bölünməsinə və böyüməyə necə nəzarət edirlər?
Genlərin ən əhəmiyyətli vəzifələrindən biri də embrionların inkişafına nəzarət etməkdir. Bu müddətdəki sıx tənzimləmələr bölünən hüceyrənin DNT-sinin düzgün qaydada köçürüldükdə DNT-dəki səhvlərin aradan qalxmasına və hər yeni hüceyrənin tam bir set xromosom etdiyinə əmin olunmasını təmin edər. Bu müddətdə bəzi genlərin səhvləri nəzarət etməsini və bir şey səhv gedərsə, təmir üçün əməliyyatları dayandırmasını təmin edən yoxlama nöqtələri vardır. Əgər bir hüceyrənin DNT-sində təmir edilə bilməyəcək bir səhv olsa, apoptosis adlanan proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümü reallaşa bilər. Bu bədənin ehtiyacı olmayan hüceyrələrdən xilas olması üçün məşhur bir üsuldur. Apoptosis edən hüceyrələr parçalanır və makrofaq deyilən bir növ ağ qan hüceyrələri tərəfindən geri çevrilməsi aparılır. Apoptosis bədəni xərçəngə səbəb ola biləcək, genetik baxımdan ziyanlı hüceyrələrdən qoruyur. Xərçəng bilindiyi kimi, hüceyrə bölünməsinin normal tənzimləməsi pozulduqda meydana gəlir. Bölünmə nəzarətsiz, nizamsız reallaşır və xərçəngli bir şişə yol açan genetik pozuqluqları yığar. Apoptosis ayrıca embrionun inkişafında və yetkin birinin toxumalarının qorunmasında çox əhəmiyyətli bir rol oynayar.


Molekulyar biologiyanın ən əhəmiyyətli kəşflərindən biri bəzi genlərin bəziləri üzərində daha təsirli olduğunun kəşf edilməsidir. Bunun səbəbi genlərin bu səlahiyyət dərəcələrinə görə təşkil olmalarıdır. Məsələn, bəzi genlər yalnız hemoqlobin istehsal edilməsi, saçın uzanması və ya həzm fermentlərinin çıxarılması kimi sabit işlərdən məsuldur. Bu molekulyar işçilərin üzərində isə tənzimləyici genlər tapılar. Bunlar bu işçi genləri işlədir və dayandırırlar. Məsələn, uşaqlıq dövründə hemoqlobin geninin işini dayandırır, lazım olduğunda də işlədirlər. Tənzimləyici genlər həm işçilərin, həm də orta dərəcəli idarəçi genlərin üzərində üst səviyyə nəzarət geni olaraq hərəkət edirlər. Bunların qərarları onlarla hətta yüzlərlə alt vahidə təsir edər. Bu genlər o qədər həyati əhəmiyyət daşıyır ki, embrion dövründə zərər görmələri ölümcül ola bilər.


Bu, üzərində diqqətlə düşünülməli bir məlumatdır. Genlər atomlardan ibarət olan molekullardır. Yaxşı, bu molekullar aralarında belə nizamlı bir təşkilatı necə qurublar? Necə olub ki, bir molekul bir insanın boyunun uzanmasını dayandırma qərarı verir, bu qərarını digərinə ötürür, digəri isə bu qərarı necə anlayıb tətbiq edir? Bu intizamın qurucusu kimdir? Bundan başqa, milyonlarla ildir, trilyonlarla gen eyni intizam, itaət, ağıl və şüurla vəzifəsini əskiksiz yerinə yetirir. Belə bir sistemin təsadüfən meydana gəldiyini iddia etmək, çox boş sözdür. Genləri ən ağıllı və ən qüsursuz şəkildə proqramlaşdıran şübhəsiz, hər şeyin Rəbbi olan Allahdır.

De ki: "Göylərin və yerin Rəbbi kimdir?" De ki: "Allahdır." De ki: "Siz Onu qoyub özlərinə nə bir fayda da, nə də bir zərər verməyə qadir olmayanlarımı özünüzə dost (tanrılar) tutdunuz?" De ki: "Heç görməyən ilə görən (bəsirət sahibi) eyni ola bilərmi? Yaxud zülmətlə nur eyni ola bilərmi?" Yoxsa, onlar Allaha, Onun yaratdığı kimi yaradan şəriklər tapdılar və bu yaradılış onlara bənzər göründü? De ki: "Allah hər şeyin yaradıcısıdır və O, təkdir, hər şeyə Qalib gələndir". (Rad surəsi, 16)

 

Miyoz və mitoz bölünmənin hikmətləri
Hüceyrə bölünməsi iki fundamental şəkildə reallaşır və bunların hər biri tam vaxtında və lazım olduğu şəkildə olar. Bunlardan ilki mayalanma əsnasında reallaşan miyoz bölünmə şəklidir. Miyoz bölünmə yumurta və sperma hüceyrələrini əmələ gətirən hüceyrə bölünməsi növüdür.


Bu bölünmə nəticəsində insanların hər nəsildə eyni xromosom sayına sahib olması mümkün olur. Bəhs olunan hüceyrələr xromosomlarını, yumurta və sperma hüceyrələrini yaratmaq üçün yarıya; 46-dan 23-ə endirirlər. Mayalanma əsnasında sperma və yumurta hüceyrələri birləşdikdə beləcə, embrion da 46 xromosomla tamamlanır. Yaxşı, bu riyaziyyat hesabını qüsursuzca kim edir? Hüceyrələrin öz-özlərinə belə bir uzaqgörənliyə sahib olmaları, birləşdikdə normal bir insan xromosomu yaratmaq üçün nələr etməli olduğunu bilmələri mümkün deyil. Onları bir ölçüyə görə hərəkət etdirən, bu qüsursuz sistemi quran, əlbəttə üstün qüdrət sahibi Allahdır. Bir Quran ayəsində belə xəbər verilir:

Əlbəttə, Allah Öz əmrini yerinə yetirəndir. Allah hər şey üçün bir ölçü qoymuşdur. (Talaq surəsi, 3)

Rəbbimizin insanın meydana gəlməsində miyoz bölünməni var etməsinin çox böyük hikmətləri vardır. Məsələn, hər birləşmə əsnasında ya yalnız atadan, ya da yalnız anadan gələn xromosomlar, yeni embrionun xromosomlarını əmələ gətirsəydi, yenə hər ziqot hüceyrəsi normal bir insan kimi 46 xromosoma sahib olardı, ancaq o zaman dünyadakı insan müxtəlifliyi olmazdı. Hər yeni doğulan körpə ya anasının, ya da atasının bir surəti olardı. Buna görə miyoz bölünmə şəkli son dərəcə hikmətlidir və qüsursuz bir redaktə insanın ilk yaradıldığı andan etibarən işləyir. Hüceyrələrin bu cür bölünməsi əsnasında DNT qarışığı (DNT Shuffling) prosesi genetik müxtəliflik mümkün olur. Ola biləcək o qədər çox DNT birləşməsi var ki, eyni iki valideynin fərqli mayalanmaya tamamilə bir-birinin eyni bir uşaq dünyaya gətirmə ehtimalı belə sonsuz dərəcədə kiçik bir rəqəmdir. Təxminən yetmiş trilyonda bir ehtimaldır.


Prof. Gerald L. Schroeder genetik məlumatların qarışması əsnasında heç bir anormallıq olmadan son dərəcə düzgün və estetik görünüşdə bir insanın var olmasındakı təkrarsızlığa də diqqət çəkir:
İnsan genomunda mövcud olan xüsusiyyət komandaları arasında 5 milyondan çox fərqli birləşmə qrupları var. Bu müxtəlifliyə əlavə olaraq, cütlər, hüceyrənin mərkəz müstəvisində sıralanarsa, aralarından, genləri çarpaz olaraq yerdəyişmə edərlər ... Yeni xromosom çoxluqlarını hər biri həm ananın, həm də atadan hissələr daxildir. Bu mərhələdə ola biləcək birləşmə sayı trilyonlara çatar. Bu nəhəng potensial müxtəliflik düşünüldükdə iki insanın heç bir zaman üçün bir-birinə eynilə bənzəməməsi təəccüblü deyil. Bütün bu genetik kompleksliyə baxmayaraq, doğulan uşaqların böyük bir əksəriyyətinin normal görünüşlü olması isə təəccüblüdür.


DNT düzülüşündəki səhvlərin nə cür təhlükəli nəticələri olduğuna əvvəlki hissələrdə toxunmuşduq. Əlavə olaraq, genlərdə kiçik qaydaların çox istiqamətli mənfi nəticələri göz qarşısında saxlanılsa, nəhəng məlumat bankının qarışığından belə qüsursuz bir insanın ortaya çıxması, Allahın sonsuz qüdrətinin dəlillərindən biridir. Bir ayədə Uca Rəbbimiz belə buyurur:

O Allah ki, yaradandır, (ən gözəl bir şəkildə) qüsursuzca var edəndir, şəkil və surət verən Allahdır. Ən gözəl adlar Onundur. Göylərdə və yerdə olanların hamısı Onun şəninə təriflər deyir. O, Qüdrətlidir, Müdrikdir. (Həşr surəsi, 24)

İkinci hüceyrə bölünmə şəkli isə mitoz bölünmədir. Mitoz bölünmə əsnasında hüceyrə xromosomları da daxil olmaqla bütün məzmununu köçürür və iki əkiz hüceyrə olaraq bölünür. Beləcə, yeni toxumaların inşa edilməsi mümkün olur. Məsələn, ürəyi yaratmaq üçün minlərlə ürək hüceyrəsinə ehtiyac vardır. Bir mədə və ya böyrək hüceyrəsi bu ürək hüceyrələrinin əvəz edə bilməz, bu səbəbdən funksional bir ürək meydana gətirəcək qədər ürək hüceyrəsi çoxalmalıdır. Digər tərəfdən barmağınızı kəsdikdə də, dərhal burada yeni dəri hüceyrələri bölünərək, kəsik bölgəni tamamlayacaq şəkildə çoxalır. Eyni şəkildə bir körpənin uşaqlıq və gənclik dövrlərində böyüməsi də həmişə mitoz bölünmələr sayəsində mümkün olur. Sümük hüceyrələri düzgün bir şəkildə çoxalaraq əvvəl bir uşaq, sonra bir yetkin skeleti inşa edərlər.


Bu müddət elə əhəmiyyətlidir ki, mitozun mərhələləri bir qisim genlər tərəfindən diqqətlə yoxlanılır. Çünki mitoz bölünmə lazım olduğu kimi tənzimlənməsə, xərçəng kimi sağlamlıq problemləriylə rastlaşmaq olar. Buradakı mükəmməllik çox diqqətçəkicidir. Bir hüceyrənin içindən yenə əskiksiz bir hüceyrə çıxır. Belə ki, bu hüceyrə özü kimi yeni hüceyrələr çıxara biləcək tam bir təchizata malikdir.


Ayrıca, mayalanmadan dərhal sonra mitoz bölünmənin başlaması da son dərəcə təəccüblüdür. Hüceyrələr yeni bir körpənin meydana gəlməsi üçün fövqəladə bir ölçüdə bölünməyə başlayırlar. Orqanları formalaşdırır; bunlar arasındakı əlaqələri qurarlar və doqquz ay ərzində düzgün bir insan görünüşü alarlar. Burada təcəlli edən yüksək şüur, müəyyən bir məqsədə istiqamətli reallaşan mərhələlərin hər biri Allahın əmri, Onun ilhamı ilə olar. Quranda Rəbbimiz belə buyurur:

Həqiqətdir ki, insanın üzərindən, daha özü xatırlanmağa dəyər bir şey deyilkən, uzun zamanlardan (dəhr) bir müddət (hin) gəlib keçdi. Həqiqətən, Biz insanı bir damla sudan yaratdıq. Biz onu imtahana çəkəcəyik. Bundan ötəri onu eşidən və görən etdik. Biz ona haqq yolu göstərdik, (artıq o) ya şükür etsin, ya da naşükür olsun. (İnsan surəsi, 1-3)
De ki: "Sizi inşa edən (yaradan), sizə qulaq, göz və qəlb verən Odur. Nə az şükür edirsiniz?!" (Mülk surəsi, 23)

 

Genetik xəstəliklər DNT-dəki nizamda təsadüflərin yeri olmadığını ortaya qoyur
DNT molekulundakı qüsursuzluğun və nizamın əhəmiyyətini ortaya qoyan ünsürlərdən biri də genetik xəstəliklərdir. Hər hansı bir molekulun etdiyi tək bir səhv insanın zərər görməsinə hətta ölməsinə səbəb ola bilər. Amma bu molekullar üstün bir ağlın əmrində olduqlarını açıqca göstərir və etdikləri işdə səhvə yol verməzlər. Bədəninizdəki 100 trilyon DNT molekulu DNT-ni meydana gətirən nukleotidlər hüceyrəni inşa edən zülallar arasındakı nəqli mükəmməl bir şəkildə istiqamətləndirən fermentlər, fermentləri meydana gətirən amin turşuları və 100 trilyon DNT-ni içində saxlayan və sizi meydana gətirən 100 trilyon hüceyrə unikal üstünlükdə bir təşkilat və nizama sahib strukturdur.


DNT-də yer alan məlumatların nə qədər həssas bir nizam və tarazlığa sahib olduqlarını nəzərə alsaq, təsadüfi meydana gəlmənin nə qədər qeyri-mümkün olduğu daha da yaxşı aydın olar. Daha əvvəl ətraflı yer verdiyimiz kimi, üç milyard hərfdən ibarət olan DNT-dəki məlumatlar ATGC hərflərinin bir-birinin ardınca xüsusi və mənalı bir sıra içində düzülməsi ilə meydana gələr. Ancaq bu sıralamada tək bir hərf səhvi belə olmamalıdır. Ensiklopediyalar səhv yazılmış bir söz və ya hərf səhvini ciddi qəbul etməzlər, hətta çox vaxt fərq edilməz. Buna qarşı DNT-də hər hansı bir pillədəki məsələn, 1 milyard 719 milyon 348 min 632-ci pillədəki bir hərfin səhv kodlanması kimi bir səhv belə, hüceyrə üçün bu səbəbdən insan üçün əhəmiyyətli nəticələrə yol aça bilər.


Bir genomdakı minimum dəyişiklik bir nukleotiddəki dəyişiklikdir. Ancaq buradakı kiçik kimi görünən bir səhv belə çox ciddi nəticələrə yol açar. Məsələn, insan gözünün retinasında Rodop adındakı piqmenti şifrələyən gendə, S (Sitozin) yerinə A (Adenin) olması, korluğa gətirib çıxaran bir göz xəstəliyinə səbəb olur.


Tək bir gendə meydana gələn çatışmazlıq nəticəsində isə müalicəsi qeyri-mümkün irsi xəstəliklər ortaya çıxır. Məsələn fenilketonuri deyilən xəstəliklə doğulan uşaqların maddələr mübadiləsi, zülallı qidalarda olan, phenylalanine adlı bir amin turşusu istifadə edə bilməz. Bunun nəticəsində qanda və digər bədən mayelərində artan phenylalanine və onun artıqları, uşağın inkişaf etməkdə olan beynini korlayır və sonrakı dərəcədə zəka qüsuru olmasına, sinir sistemi ilə əlaqədar müxtəlif xəstəliklərin ortaya çıxmasına səbəb olur. Bu xəstəliyin səbəbi isə phenylalanine hidroksilaz fermenti istehsalından məsul xarab bir genin varlığıdır. Ciddi nəticələr doğuran Aralıq dənizi anemiyası, hemofiliya, kistik fibroz, ailəvi Aralıq dənizi atəşi (FMF), anadangəlmə eşitmə itkisi kimi xəstəliklərin səbəbləri də bu cür gen pozuqluqlarıdır. Genetik quruluşdakı müxtəlif pozuqluqların səbəb olduğu daha bir çox irsi xəstəlik vardır. Hər biri çox ciddi nəticələr doğuran bu xəstəliklərin başlıca səbəbi genetik şifrədəki milyardlarla hərfdən bir neçəsinin səhv yerdə olmasıdır.


Hantinqton xəstəliyi deyilən genetik xəstəlikdə isə xəstə 35 yaşına qədər sağlamdır. Ancaq bu yaşdan sonra birdən-birə qol, qıç və üz əzələlərində bilinməyən istəksiz sıxılmalar başlayır. Müalicəsi olmayan bu ölümcül xəstəlik beynə də təsir etdiyi üçün xəstənin yaddaşı və düşünmə bacarıqları getdikcə zəifləyir. Bütün bu genetik xəstəliklərin göstərdiyi önəmli bir həqiqət vardır; genetik şifrə o qədər həssas, balanslı və qüsursuz hesablanaraq planlanmışdır ki, bu nizamdakı ən kiçik bir dəyişiklik belə, ciddi problemlər yarada bilir. Yalnız bir hərfin əskikliyi və ya artıqlığı ölümcül xəstəliklərə və ya həyat boyu sürəcək ciddi şikəstliklərə səbəb ola bilir. Bu səbəbdən belə həssas bir tarazlıq və nizamın təsadüfən meydana gəldiyini və təkamül nəzəriyyəsinin iddia etdiyi kimi mutasiyalar yoluyla özbaşına inkişaf etdiyini söyləmək qətiyyən mümkün deyil.


Elə isə DNT-də iştirak edən böyük məlumat ilk olaraq necə meydana gəlmiş və şifrələnmişdir? Həyatın mənşəyini təsadüflərlə şərtləndirən təkamülçülər həyatın mənşəyi ilə əlaqədar hər sualda cavabsızdırlar. Milyonlarla səhifəlik milyardlarla məlumatın təsadüfən yazıldığını iddia edənlər, əlbəttə ki, bu şəkildə cavabsız qalacaqlar. Necə ki, hər əsərin və ya hər məlumatın bir yazarı və sahibi varsa, DNT-dəki məlumatın də bir sahibi və yaradıcısı vardır; və O Yaradıcı, üstün və güclü, sonsuz elm və ağıl sahibi olan Rəbbimiz Allahdır.
Təsadüfi təsirlərin canlılara yalnız ziyan verdiklərinin bir digər dəlili isə genetik şifrənin kodlanma formasıdır. Canlılarda bilinən az qala bütün genlər canlıyla əlaqədar birdən çox məlumatı ehtiva edərlər. Molekulyar bioloq Michael Denton genlərin bu xüsusiyyətini belə açıqlayır:


"Genlərin inkişaf üzərindəki təsirləri təəccüblü dərəcədə fərqlidir. Ev siçanını tük rəngiylə əlaqədar dərhal hər gen boy uzunluğuyla da əlaqədardır. Meyvə ağcaqanadı Drosophila Melanogasterin göz rəngi mutasiyaları üçün istifadə olunan 17 ədəd X şüası təcrübəsindən 14-də göz rəngiylə olduqca maraqsız olan dişinin cinsi orqanlarının quruluşu təsir görmüşdür. Yüksək orqanizmlərdə araşdırılan dərhal hər gen bir orqandan çox təsirə sahibdir."


Canlıların genetik quruluşlarındakı bu xüsusiyyət səbəbiylə təsadüfi bir təsir nəticəsində DNT-dəki hər hansı bir gendə meydana gələn dəyişiklik, birdən çox orqana təsir edəcək. Beləcə pozuqluq yalnız müəyyən bir bölgə içində qalmayacaq, daha çox dağıdıcı təsirlərə sahib olacaq.

Nəticə olaraq səhhət təsadüfən əmələ gəlməz. Tam tərsinə üstün bir yaradılışın nəticəsi olaraq, Rəhman və Rəhim olan Rəbbimizdən bir nemətdir. Allah dilədiyi zaman da bu neməti ala biləcəyini, bədənin bilinməyən bir nöqtəsində ölümcül bir xəstəlik yarada biləcəyini, bizə nümunələriylə göstərir. Əlbəttə, bu nöqsanların böyük hikmətləri vardır. İnsana düşən özünə səhhət verib, onu "düzgün bir adam edən" (Kəhf surəsi, 37) Allaha şükür etməkdir. Xəstələndikdə isə xəstəliyin də, sağlamlığın da Ondan olduğunu bilməli və hz. İbrahim kimi "Xəstələndiyim zaman mənə şəfa verən Odur" (Şuəra surəsi, 80) deyərək Allahdan kömək istəməlidir.