Hüceyrənin XX əsrdə kəşf edilən tərəfləri

XX əsrin ikinci yarısında molekulyar biologiya sahəsindəki irəliləyişlər, hüceyrə içindəki miniatür dünya ilə bağlı dünyagörüşünü tamamilə dəyişdirmişdir. Bu gün inkişaf etmiş texnologiya ilə insanlar, hüceyrənin sahib olduğu qüsursuz və kompleks mexanizmlərdən xəbərdar oldular. Belə ki, bunların təsadüfən və ya zamanla öz-özünə var ola bilməyəcəyini anladılar. Hüceyrəni meydana gətirən sistemlərin bir çoxu, işığın görülən dalğa boyundan kiçikdir. Hüceyrənin bəzi incəlikləri ancaq X işığı kristaloqrafiyası deyilən inkişaf etmiş texnikalarla araşdırılır.


Ancaq Darvinin nəzəriyyəsini irəli sürdüyü dövr, nəinki DNT kimi bir molekulun spiralının quruluşunu və məlumat bazasının araşdırılmasını, hətta hüceyrənin ümumi quruluşunun da anlaşılmadığı son dərəcə aşağı bir elm səviyyəsinə sahib idi. Ceyms Uatson və Fransis Krik DNT-nin spriral quruluşunu, Darvinin Origin of Species (Növlərin Mənşəyi) adlı kıtabinın nəşr olunmasından təxminən 100 il sonra ortaya çıxardılar. O zamandan bu yana molekulyar biologiyadakı inkişaf Darvinin dövründə bilinməsinə imkan yox idi. Bu baxımdan kökündən etibarsız məlumat və fərziyyələr üzərində qurulan təkamül nəzəriyyəsinin DNT kimi hətta elm adamlarını da heyran edən bir quruluşun varlığını açıqlaya bilməyəcəyi ortadadır. Kembric universitetindən filosof Dr. Stefen C. Meyer bu günki elmi Darvin dövrü ilə müqayisə edərkən bunları ifadə edir:


"XX əsrin ikinci yarısında molekulyar biologiya və biokimyadakı nailiyyətlər hüceyrə içindəki miniatür dünya ilə bağlı anlayışımızı tamamilə dəyişdirdi. Aparılan araşdırmalar həyatın əsas elementlərindən olan hüceyrələrin öz içlərindəki müddətləri nizama salmaq məqsədi ilə məlumatı saxladığını, çatdırdığını və nizamlayıb istifadə etdiyini ortaya qoymuşdur… Hal-hazırda bioloqlar, hüceyrələrdən "düzgün zamanla paylayan kompüterlər" və ya "kompleks məlumat əməliyyat sistemləri" olaraq danışırlar... Darvinin əlbəttə, bu incəliklərdən qətiyyən xəbəri yox idi, bunların mənşəyinin açıqlamasını da yoxlamamışdı. Bunun yerinə bioloji təkamül nəzəriyyəsi ilə həyatın "bir neçə sadə formadan" başlayıb, zamanla daha kompleks hala gəldiyini açıqlamağa çalışmışdır... 1870 və 1880-cı illərdə elm adamları həyatın mənşəyi üçün bir açıqlama tapmağın olduqca asan olduğunu düşünürdülər. Həyatın karbon dioksid, oksigen və nitrogen kimi sadə kimyəvi elementlərin birləşməsi ilə asanlıqla yaradılan protoplazma deyilən bir maddədən meydana gəldiyini zənn edirdilər."
Ancaq hələ də Darvinin varisi olan bir qisim elm adamları həyatın, atomların, təsadüfən öz-özlərinə birləşib kompleks canlılar meydana gətirdikləri fikrinə sahibdirlər. Xüsusilə, son 50 il içində molekulyar genetika sahəsindəki inkişafı nəzərə alsaq, Darvinin iddialarının varlığını davam etdirə bilməməsi son dərəcə təəccüblüdür. Bu vəziyyət özü də bir təkamülçü olan Harvard Universitetindən bioloq və genetika alimi Doktor Riçard Leuontinin bir etirafında da yer alır:


"… təkamül bir həqiqət deyil, bir fəlsəfədir. Prioritetli olaraq materializm gəlir (a priori) və dəlil, bu dəyişməz fəlsəfi bağlılığın əsasında tərcümə edilir..."
Təkamül nəzəriyyəsinin varisləri materializmə olan bağlılıqları səbəbindən elmi həqiqətləri ortaya qoyan həqiqətləri çox vaxt qəbul edə bilmirlər. Bu səbəblə, XIX əsrin köhnəlmiş elm anlayışının hələ də israrla aktuallaşdırmağa çalışırlar. Ancaq həqiqətlər heç bir batil fəlsəfə ilə örtülməyəcək qədər açıqdır. Quranda Allah "haqqı batil ilə aradan qaldırmaq üçün mübarizə edənlər" (Kəhf surəsi, 56) olacağinı bildirir və bir ayəsində belə buyurur:

Xeyr, Biz haqqı batilin üstünə atarıq və o da onun işini bitirər. Bir anda (batilin) yox olub getdiyini görərsiniz. (Allaha) aid etdiyiniz sifətlərə görə vay halınıza! (Ənbiya surəsi, 18)

 

Hüceyrə böyük bir şəhərdən daha kompleksdir
Təkamülçü ssenariyə görə, 4 milyard il bundan əvvələ qədər, saxta primitiv yer atmosferində bəzi cansız kimyəvi maddələr reaksiyaya girmiş, ildırımların, zəlzələlərin təsiri ilə qarışmış və ilk canlı hüceyrə ortaya çıxmışdır. Halbuki, hüceyrə, ən izdihamlı və ən inkişaf etmiş texnologiyaya sahib olan bir şəhərdən daha kompleks bir quruluşa malikdir. Hüceyrənin içində enerji istehsal edən stansiyalardan zülal çıxaran fabriklərə, xam maddələri daşıyan yük sistemindən DNT-ni tərcümə edən şifrə həll edicilərə, sıx və arası kəsilməyən xəbərləşmə sisteminə qədər bir çox sistem, qüsursuz bir nizam içində mütəmadi fəaliyyət göstərir.


Təkamülçülərin hüceyrənin təsadüfən meydana gəlməsi iddiasına inanmaq, təxminən 10 milyon əhalisi olan İstanbul şəhərinin, bütün binaları, şosseləri, daşıma sistemləri, elektrik və su şəbəkəsi, fabrikləri, xəbərləşmə sistemi və s. ilə birlikdə, təsadüfən, fırtına, zəlzələ kimi təbiət hadisələri nəticəsində öz-özünə ortaya çıxdığını iddia etmək qədər məntiqsiz və axmaqlıqdır. Massaçusets Texnologiya İnsitutunda (MTİ) fizika və biologiya sahələrində tədqiqat aparan israilli elm adamı Professor Cerald L. Şroder hüceyrədəki nizamı belə təsvir edir:
"Həyata istiqamət verən reaksiyaların kompleksliyi o qədər təəccüblüdür ki, ... İnsan bədəni 1027 atomdan ibarət olan 75 trilyon hüceyrənin ortaq həyata uyğunlaşması, yaxşı təşkil edilmiş bir maşın və ya metropol kimi işləyir. Hər bir hüceyrə müstəqil olaraq hərəkət etməsi ilə birlikdə, iki hüceyrənin eyni anda eyni hərəkəti yerinə yetirməsinə nadir hallarda rast gəlinir. Bütün bu "qarışıqlığa" baxmayaraq insan bədənində işlər bir-birinə qarışmaz."


Astrobioloq Karl Saqan bir təkamülçü olmasina baxmayaraq, hüceyrədəki təəccübləndirən nizamdan bir sənət əsəri kimi bəhs edir:
"Canlı hüceyrəsi incə və kompleks bir memarlıq möcüzəsidir. Mikroskopla baxanda az qala dəli kimi fəaliyyət göstərirlər. Daha dərin səviyyədə molekulların böyük bir sürətlə sintezi görünür. Təxminən hər hansı bir ferment saniyədə 100 başqa molekulun sintez edilməsində katalizator rolu oynayırlar. On dəqiqəyə maddələr mübadiləsini davam etdirən bir bakteriya hüceyrəsinə aid kilidlərin olduqca böyük bir hissəsi sintez edilər. Sadə bir hüceyrənin məlumatının məzmunu Britaniya Ensiklopediyasın yüz milyon səhifəsinə bərabər olan 1012 bit məlumat təşkil etdiyi təxmin edilmişdir."


Hüceyrə içindəki nüvə ən əhəmiyyətli genetik vəsait olan DNT-ni daşıyır. Hüceyrə içindəki mitoxondrilər qida halındakı qlikozanı enerji paketlərinə çevirir. Mikro-balonlar hüceyrənin hər yerinə uzanar və zülalların ehtiyacı olan maddələri lazımlı sahələrə çatdırması üçün həyati əhəmiyyətli yollar meydana gətirirlər. Üstəlik bədənimizdəki milyardlarla hüceyrə bütün sistemlərini molekullardan inşa edirlər. Eyni zamanda hüceyrələr öz içlərində mütəmadi qulluq və təmir halındadırlar. Bir tərəfdən vəzifələrini yerinə yetirərkən digər tərəfdən də özlərini yeniləyirlər. Bunlardan başqa enerjilərini də özləri hazırlayarlar. Alman Federal Fizika və Texnologiya İnstitutunun direktoru Prof. Doktor Uerner Qit "Bioloji enerjiyə çevrilmə sistemi o qədər heyranedici və ağıllı yaradılmışdır ki, enerji mühəndisləri bunu yalnız təsirlənərək seyr edərlər. İndiyə qədər heç kim bu dərəcədə miniatür və son dərəcə məhsuldar mexanizmi təqlid edə bilməmişdir." deyərkən, hüceyrənin insan məhsulu bir maşından nə qədər üstün olduğunu vurğulayır.


Elmi yazar Houard Pez də, Blind Faiz: Evolution Exposed (Kor İnanc: Təkamül İfşa edildi) adlı kıtabında "sadə hüceyrə" adlı bir şey olmadığını belə ifadə etmişdir:


Əvvəllər hüceyrənin bir nüvə və sitoplazma "dənizi" içindəki digər parçalardan meydana gəldiyi düşünülürdü. Lakin hüceyrə içindəki böyük sahələr boş idi. İndi isə bir hüceyrənin həqiqətən "pətək" olduğu, yəni hüceyrənin və onu saxlayan bədənin həyatı üçün lazımlı olan əhəmiyyətli funksional vahidlərlə dolu olduğu məlum olur. Təkamül nəzəriyyəsi həyatın "sadə" bir hüceyrədən inkişaf etdiyini fərz edir, lakin hal-hazırda elm "sadə hüceyrə" adlı bir şey olmadığını göstərir.

Nəticədə hüceyrələr XIX əsrdə Darvin dövründə təsəvvür edildiyi kimi sadə jelelər deyil, əksinə XX əsrdə fizik, astrobioloq Professor Pol Deivisin ifadə etdiyi kimi ən inkişaf etmiş texnologiyaya sahib olan kompyuterlər və ya kompleks şəhərlər kimidirlər.